TOP10 Jury Krakowsko-Częstochowskiej (część północna)

Zastanawiasz się, gdzie pojechać z dziećmi? Przedstawiam 10 atrakcji turystycznych Jury Krakowsko-Częstochowskiej (moje jurajskie TOP10), które osobiście wypróbowaliśmy. Wszystkie propozycje znajdują się w północnej części Jury w stosunkowo niewielkiej odległości, dzięki czemu podczas jednego wypadu można odwiedzić kilka z nich.

Spis treści

1. Częstochowa, Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej – Jasna Góra
2. Mstów, „Skała Miłości” oraz jeden z najstarszych klasztorów w Polsce
3. Olsztyn k. Częstochowy, ruiny zamku
4. Pustynia Siedlecka
5. Złoty Potok
6. Zamek Ostrężnik
7. Zalew Porajski
8. Żarki
9. Zamek Mirów
10. Zamek Bobolice

Wstęp, informacje podstawowe

Wyżyna Krakowsko-Częstochowska to region geograficzny w południowej Polsce. Na jego terenie znajduje się duża ilość parków krajobrazowych i rezerwatów przyrody.

Liczne szlaki turystyczne (np. Szlak Orlich Gniazd, Szlak Warowni Jurajskich) oraz ścieżki spacerowe prowadzą przez atrakcyjne zabytki. Są to przede wszystkim zamki, warownie i strażnice, a także pałace, dwory, zabytki sakralne czy zabytki techniki (Szlak Zabytków Techniki).

1. Częstochowa, Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej – Jasna Góra

O klasztorze ojców Paulinów na Jasnej Górze oraz Cudownym Obrazie Marki Bożej Częstochowskiej słyszał chyba każdy. Myślę, że jest to obowiązkowy punkt dla każdego turysty, który planuje wycieczkę po jurze krakowsko-częstochowskiej. W klasztorze z pewnością jest co oglądać: piękna bazylika, skarbiec, kaplica z Cudownym Obrazem, Bastion św. Rocha. Warto wejść na wieżę widokową, z której rozpościera się widok na całe miasto.

Oczywiście Częstochowa to nie tylko klasztor. Warto odwiedzić pobliskie parki. Na ich terenie znajdują się m.in. place zabaw, staw z fontannami oraz muzeum rud żelaza z podziemną ekspozycją. Polecam również spacer reprezentacyjną ulicą, a właściwie aleję Najświętszej Marii Panny przynajmniej do placu Wł. Biegańskiego. Przy placu znajduje się ratusz z wieżą widokową oraz kościół św. Jakuba.

Miłośników techniki z pewnością zainteresują dwa częstochowskie obiekty, będące częścią śląskiego Szlaku Zabytków Techniki: Muzeum produkcji zapałek oraz Muzeum Kolejnictwa na dworcu PKP Stradom.

2. Mstów, „Skała Miłości” oraz jeden z najstarszych klasztorów w Polsce

Mstów jest to miejscowość oddalona o kilkanaście kilometrów na zachód od Częstochowy. Jej bardzo ważnym zabytkiem jest jeden z najstarszych klasztorów w Polsce. Przez Mstów przebiega Szlak Jury Wieluńskiej łączący Częstochowę z Wieluniem.

Do atrakcji przyrodniczych miejscowości należy przepiękny odcinek rzeki Warta, który nazywany jest po prostu Przełomem Warty koło Mstowa. Organizowane są tutaj spływy kajakowe.

Warto zobaczyć (albo w zasadzie obejść) znajdującą się niedaleko skałę o wysokości 15 metrów. Jest to ostaniec wapienny o bardzo ładnej nazwie Skała Miłości. Wokół znajdują się tereny rekreacyjne: ścieżki spacerowe, plac zabaw oraz zalew Tasarki z plażą.

3. Olsztyn k. Częstochowy, ruiny zamku

Ruiny zamku w Olsztynie, to moim zdaniem obowiązkowy punkt, który trzeba zobaczenia na jurze. Zamek jest częścią wspomnianego wcześniej Szlaku Warowni Jurajskich. Według źródeł historycznych został zbudowany w XIV wieku. Przez następne stulecia był rozbudowywany. W czasie potopu szwedzkiego w 1655 roku zamek został zdobyty i wraz z przyległym miastem zrujnowany.

Obecnie jest wspaniałym punktem widokowym. Na zamku, spacerując wśród ruin i skałek, można spędzić całe popołudnie. Jednak aktywnym turystom polecam dwie piesze wycieczki:

• Ścieżką na południe przez Lipówki oraz Górę Biakło do znajdującego się nieopodal rezerwatu Sokole Góry

• W kierunku północnym – czerwonym szlakiem, który prowadzi przez Góry Towarne.

Tuż obok głównego wejście na teren zamku znajduje się plac zabaw dla dzieci.

4. Pustynia Siedlecka

Nie wszyscy wiedzą o tym, że na terenie Polski znajdują się pustynie. Jedną z nich jest Pustynia Siedlecka. Położona jest ok. 30 kilometrów od Częstochowy. Zajmuje obszar około 20ha i jest częściowo zalesiona sosną. Według mnie jest to mało znana atrakcja turystyczna jury, którą z całą pewnością warto zobaczyć.

5. Złoty Potok

W Złotym Potoku znajduje się kilka ciekawych miejsc. Miłośnicy dworków i pałaców mają do obejrzenia znajdujący się w tutejszym parku pałac Raczyńskich oraz muzeum Zygmunta Krasińskiego. W okolicy położonego w górze rzeki stawu „Amerykan” znajdują się liczne punkty gastronomiczne. Jest tam sporo miejsca do odpoczynku na kocu czy rozpalenia grilla.

Aktywnych zapraszam na spacer czerwonym, a następnie czerwono-zielonym szlakiem przez rezerwat Parkowe w kierunku ruin zamku Ostrężnik. Cała trasa ma około 4 km i zajmie co najmniej 1:30 h. Po drodze znajdują się liczne skałki, jaskinia „Grota Niedźwiedzia” czy źródło „Spełnionych Marzeń„. Mniej więcej jeden kilometr przed celem szlaki rozdzielają się, do wyboru jest dalsza podróż szlakiem czerwonym, by dotrzeć do Ostrężnika, przechodząc obok malowniczych skałek nazwanych „Diabelskie Mosty„.

Drugą z możliwości jest oczywiście wybór szlak koloru zielonego, który prowadzi przez źródła rzeki Wiercicy o nazwach „Zygmunt” i „Elżbieta” do kolejnych ostańców – „Bramy Twardowskiego„. W sumie chyba najlepiej byłoby zobaczyć każdy z wymienianych punktów. Odległości nie są duże.

Na sam koniec polecam oczywiście wizytę w rezerwacie przyrody Ostrężnik oraz próbę odlezienia pochłanianych przez przyrodę ruin zamku.

6. Zamek Ostrężnik

Dla tych, którzy nie wybrali się na wspomnianą wcześniej wycieczkę czerwonym szlakiem ze Złotego Potoku na południe, polecam podjechać pod zamek Ostrężnik samochodem. Warto przede wszystkim dlatego, że jest to mało znana atrakcja turystyczna. Nie spotkamy tu tłumów turystów.

Sam zamek znajduje się na wysokiej wapiennej skale w gęstym lesie. Jest mocno zrujnowany. W pobliżu zamku została zbudowana bardzo wygodna, asfaltowa ścieżka pieszo-rowerowa (czytaj więcej).

7. Zalew Porajski

Zalew w Poraju jest największym zbiornikiem wodnym na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Powstał w 1978 roku po wybudowaniu zapory na rzece Warcie. Wokół zalewu znajduje się kilka ośrodków wypoczynkowych oraz wypożyczalnie sprzętu do uprawiania sportów wodnych np. rowery wodne.

Po wschodniej stronie zbiornika (w okolicy miejscowości Masłońskie) można znaleźć piaszczystą plażę.

8. Żarki

Żarki jest to niewielka miejscowość znajdująca się na tasie ze Złotego Potoku w kierunku dwóch kolejnych atrakcji turystycznych, czyli zamków Mirów i Bobolice. W Żarkach warto zatrzymać się na chwilę w Sanktuarium Matki Bożej Leśniowskiej Patronki Rodzin.

W stuletnim młynie znajduje się Muzeum Dawnych Rzemiosł. Ekspozycje mają często charakter interaktywny, można samodzielnie wykonywać niektóre prace tj. mielenie zboża czy pieczenia chleba.

Warto zatrzymać się również przy ruinach kościoła św. Stanisława z XVIII wieku. Znajdujący się tuż obok punkt widokowy, pozwala na obserwacje rozległego widoku pradoliny Warty.

9. Zamek Mirów

Kolejnym zrujnowanym zamkiem na Szlaku Warowni Jurajskich, który warto zobaczyć, jest zamek w Mirowie. Podobnie jak inne warownie jurajskie, popadł w ruinę podczas potopu szwedzkiego. Aktualnie nie można wejść do środka.

Gdy ostatnim razem byliśmy w Mirowie na wycieczce (mniej więcej w 2018 roku) właściciel stawiał ogrodzenie. Być może gdy czytasz ten tekst, wejście pod sam zamek nie jest już możliwe. Słyszałem o zbliżającej się odbudowie (rekonstrukcji).

Niedaleko Mirowa znajduje się kolejna atrakcja, jaką jest zamek Bobolice. Pomiędzy obiema zabytkowymi budowlami został wytyczony malowniczy szlak zwany Grzedą Mirowską. Niestety w 2020 roku szlak został zamknięty. Pozostaje spacer droga asfaltową.

10. Zamek Bobolice

Jedna z ciekawszych atrakcji turystycznych Jury Krakowsko-Częstochowiej jest niewątpliwie Zamek w Bobolicach. Warownia została kilka lat temu odbudowany przez senatora J. Lasockiego. Myślę, że spodoba się wszystkim miłośnikom tego typu budowli. Sam zamek warto zobaczyć również od środka.

Teren wokół zamku został ogrodzony. Obowiązują opłaty zarówno za wejście na błonia zamku jak i do samej budowli.

Zamek Bobolice pochodzi z IV wieku. Podobnie jak inne tego typu obiekty został zbudowany na wapiennych skałkach. Jego fundatorem był król polski Kazimierz III Wielki. Warownia popadła w ruinę podczas wojen ze szwedami.