Zamek w Będzinie, perła na Szlaku Orlich Gniazd

Zamek w Będzinie to jedna z ważnych średniowiecznych budowli obronnych w Polsce. Znajduje się w województwie śląskim na pograniczu Wyżyny Śląskiej i Jury Krakowsko-Częstochowskiej. W związku z tym jest jednym z obowiązkowych do obejrzenia obiektów na Szlaku Orlich Gniazd. To jednocześnie atrakcja turystyczna Szlaku Warowni Jurajskich. Zamek, będący jednocześnie wizytówką miasta, otacza park.

Spis treści

• Historia zamku w Będzinie
• Obecny wygląd zamku
• Okolice zamku, atrakcje dla dzieci i ich rodziców
  • Park na wzgórzu zamkowym
  • Plac zabaw
  • Podziemia Będzińskie
  • Kościół św. Trójcy
• Co jeszcze warto zobaczyć będąc w Będzinie
• Mapa
• Informacje praktyczne
• Podsumowanie wycieczki
• Film z drona
• Galeria zdjęć

Historia zamku w Będzinie

Początki zamku sięgają XII wieku, kiedy to na terenie obecnej warowni istniał drewniany gród. W kolejnych wiekach zamek był rozbudowywany i umacniany, aż osiągnął swoje największe znaczenie w okresie średniowiecza.

XIV wiek to zmiana właścicieli budowli oraz okolicznych terenów. Zamek przeszedł w ręce książąt opolskich, a następnie został zdobyty przez Kazimierza Wielkiego. W 1616 roku spaliła się część miasta wraz z zamkiem, który odbudowano, dostosowując go wtedy do celów bardziej rezydencjalnych niż obronnych. Czterdzieści lat później w czasie najazdu szwedzkiego został ograbiony.

Podobnie jak to miało miejsce z innymi tego typu obiektami (np. Zamkiem w Olsztynie czy Zamek Ogrodzieniec), w XVIII wieku zamek stracił na znaczeniu militarystycznym, a jego zabudowania stopniowo popadały w ruinę. Próbę odbudowy podjęto po I Wojnie Światowej. Ostatecznie zamek odbudowano i w 1956 roku przekazano na siedzibę Muzeum Zagłębia w Będzinie. Obecnie zamek stanowi atrakcję turystyczną oraz miejsce organizacji imprez kulturalnych i historycznych.

Obecny wygląd zamku

Zamek ma charakterystyczną formę, składającą się z wysokiej wieży oraz fragmentów murów obronnych. Jego lokalizacja na wzgórzu gwarantowała strategiczną kontrolę nad okolicą. Dzięki staraniom konserwatorów i badaczom historycznym, zamek jest obecnie dostępny dla zwiedzających, którzy mogą zapoznać się z historią tego miejsca oraz podziwiać jego architektoniczne i historyczne walory.

Wstęp na zamkowy dziedziniec jest bezpłatny. Zapłacić trzeba, jeżeli planujemy zobaczyć znajdujące się na zamku muzeum lub wejść na wieżę. Widok, jaki rozpościera się z jej szczytu, zapierają dech w piersi. Widać oczywiście panoramę Będzina. Z ciekawszych obiektów można wymienić np. Pałac Mieroszewskich, kościoły św. Trójcy oraz św. Jadwigi Śląskiej, historyczne Śródmieście (Stare Miasto). Zobaczymy również jedno z bardziej znanych skrzyżowań w Polsce tzw. nerkę.

Okolice zamku, atrakcje dla dzieci i ich rodziców

Oczywiście Będzin to nie tylko zamek. Tuż za murami warowni zarówno dzieciaki jak i ich rodzice znajdą ciekawe miejsca do aktywnego wypoczynku. Oto kilka powodów, dla których warto tam pojechać:

Park na wzgórzu zamkowym

Park na wzgórzu zamkowym w Będzinie został zaprojektowany na początku XX wieku. Kilka lat temu przeszedł gruntowną rewitalizację. Przy alejkach postawiono ciekawe w formie miejsca do odpoczynku tzw. „magiczne miejsca”. Jest też ścieżka dydaktyczna poprowadzona fragmentem dawnych wałów. Ciekawostką jest fakt, że park łączy się z cmentarzem żydowskim – Kirkut. Jak wyczytałem na znajdującej się na miejscu tablicy informacyjnej — cmentarz powstał podczas epidemii cholery w 1831 r. Zmarłych chowano tam do lat 80 XIX wieku.Macewy z będzińskiego kirkutu charakteryzują się bogatą ornamentyką.

Plac zabaw

Plac zabaw został zlokalizowany po drugiej stronie parku. Prowadzi do niego alejka ze schodkami (stopni jest całkiem sporo), rodziców małych dzieci czaka więc nieco gimnastyki, ponieważ nie wybudowano podjazdu dla wózków dziecięcych. Sam plac zabaw jest bardzo duży z ogromną ilością elementów. Myślę, że niezależnie od wieku żadna pociecha nie będzie się tu nudziła. Nieco dalej wybudowano amfiteatr.

Podziemia Będzińskie

Nie udało mi się zobaczyć podziemi będzińskich ze względu na ograniczony czas wycieczki. Jak wyczytałem, na zwiedzanie obiektów trzeba umówić się wcześniej telefonicznie. Podziemia to tak naprawdę niedokończony schron przeciwlotniczy z czasów II Wojny Światowej. Podziemia znajdują się mniej więcej pod placem zabaw dla dzieci.

Kościół św. Trójcy

Zamek to nie jedyny zabytkowy obiekt na wzgórzu zamkowym. Warto wspomnieć o kościele pw. św. Trójcy. Na przestrzeni wieków świątynia była wielokrotnie rozbudowywana. Kościół może pochwalić się bogatą historią, bowiem początki parafii sięgają I połowy XIV wieku.

Co jeszcze warto zobaczyć będąc w Będzinie

Moja krótka, około dwugodzinna wizyta w Będzinie pozwoliła mi na niewiele więcej niż spacer po wzgórzu zamkowym. Miałem okazje zobaczyć jeszcze tylko średniowieczne mury miejskie, których fragment zlokalizowany jest przy ulicy Zawale — kilkaset metrów na południe od zamku.

Nie oznacza to jednak, że miasto nie ma nic więcej do zaoferowania. Z tego co udało mi się dowiedzieć, w Będzinie jest wiele obiektów wartych bliższego poznania. Oto ich lista:

• Pałac Mieroszewskich: Znajdujący się w centrum miasta pałac był niegdyś siedzibą możnego rodu Mieroszewskich. Obecnie mieści się w nim Miejski Ośrodek Kultury, a także Muzeum Archeologiczno-Historyczne, prezentujące historię regionu i jego mieszkańców. Pałac jest znany z wyjątkowej architektury, charakterystycznych kolumn i detali zdobniczych.
• Domu Modlitwy „Mizrachi”, który znajduje się w podwórzu kamienicy przy ul. Potockiego 3
• Spacer szlakiem architektury przemysłowej: Będzin i okolice posiadają wiele interesujących przykładów architektury przemysłowej, takiej jak dawne kopalnie i huty, które można zwiedzić lub obserwować podczas spaceru.
• Budynek Pocztowy: Charakterystyczny budynek pocztowy z czerwonej cegły, reprezentujący architekturę okresu międzywojennego.
• Stary Rynek: Przejdź się po urokliwym Starym Rynku, gdzie można poczuć atmosferę historycznego centrum miasta.

Mapa

Na mapie zaznaczyłem szlak prowadzący od zamku w przez park na wzgórzu zamkowym do historycznego centrum Będzina.

Informacje praktyczne

Godziny otwarcia zamku, wiosna 2024

Cennik biletów wstępu

• Normalny – 18 zł
• Ulgowy – 13 zł
• Wieża – 6 zł
• Łączony (Pałac Mieroszewskich + Zamek)
  • Normalny – 30 zł
  • Ulgowy – 20 zł
• Podziemia Będzińskie
  • Normalny – 13 zł
  • Ulgowy – 11 zł

Oczywiście jest jeszcze cała lista biletów rodzinnych, grupowych czy dla seniorów.

Podsumowanie wycieczki

Podsumowując, jeśli szukasz miejsca, które oferuje zarówno atrakcje dla dzieci, jak i możliwość zwiedzania i odpoczynku dla dorosłych, to zamek w Będzinie oraz jego okolica wydaje się być miejscem godnym odwiedzenia. Zróżnicowane atrakcje turystyczne i piękna okolica sprawią, że wizyta tam będzie niezapomnianym doświadczeniem dla całej rodziny.

Film z drona

Galeria zdjęć