Zamek w Bobolicach jest jedną z bardziej rozpoznawalnych warowni Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Znajduje się na tak zwanym Szlaku Orlich Gniazd oraz Szlaku Warowni Jurajskich. Zamek położony jest w województwie śląskim, w powiecie myszkowskim w niedalekiej odległości od Zamku w Mirowie. Pomiędzy oboma zamkami znajduje się ścieżka nazwana Grzędą Mirowską. Wizyta w obu zamkach jest obowiązkowym punk dla każdego fana jurajskich zabytków. Poniżej relacja z wycieczki do Bobolic, zwiedzanie zamku oraz garść informacji dotyczących burzliwej historii tej średniowiecznej warowni.
Spis treści:
- Zamek w Bobolicach po odbudowie
- Galeria zdjęć
- Film
- Historia zamku w Bobolicach
- Informacje praktyczne
- Mapa
Zamek w Bobolicach po odbudowie
Odbudowany zamek w Bobolicach jest od kilku lat dostępny dla zwiedzających. Można kupić bilet tylko na błonia zamkowe lub w komplecie z możliwości zwiedzania zamkowych komnat. My zdecydowaliśmy się na tę droższą opcję.
Poniżej we wpisie opisze poszczególne komnaty warowni.
Wejście na teren zamku odbywa się przez imponującą bramę, będącą elementem mostu zwodzonego. Na dziedzińcu ustawiono dyby, które nawiązują do średniowiecznych praktyk karania przestępców. Po lewej stronie jest też nabite kolcami metalowe krzesło, tzw. Krzesło Czarownic (jego przeznaczenia nietrudno się domyśleć). Warto zwrócić uwagę na figurę skrzata przy bramie, łatwo ją przeoczyć, bo ma może ze 20 cm wysokości.
W dalszej części dziedzińca ustawiono szafot, który według znajdujących się na murach zamku plakatów był elementem dekoracyjnym w serialu telewizyjnym „Korona Królów”. Wspomnę, że nad bramą znajduje się pomieszczenia, w których podczas odbudowy właściwej części zamku, prezentowane były eksponaty muzealne. Brama była pierwszym elementem fortecy, od którego rozpoczęto odbudowę. Na zdjęciu w dalszej części wpisu można zobaczyć zamek oraz wówczas czerwony dach bramy z 2007 roku.
Wejście do zamku zlokalizowane jest nieco powyżej dziedzińca, należy pokonać kilkanaście kamiennych schodków.
Sień zamkowa
Sień jest oczywiście pierwszym pomieszczeniem warowni. Po jej lewej stronie znajduje się oryginalny mur z XIV wieku. Do pierwszych eksponatów należy broń biała: kilkanaście mieczy, halabardy oraz zbroja rycerska. Dalej, za drzwiami po prawej stronie widzimy tzw. ciemnice, czyli pomieszczenie bez okien, w którym przetrzymywano więźniów. Mogło służyć również jako spiżarnia.
Kuchnia
Na tym samym poziomie na wprost od wejścia zlokalizowana była kuchnia zamkowa. W pomieszczeniu przyrządzano potrawy na stół rycerski. Podobno dominowała dziczyzna upolowana w okolicznych lasach. W lewym narożniku kuchni można zobaczyć wapienną skałę oraz precyzyjnie wykonane połączenie skały z kamiennymi murami warowni. Eksponatami w komnacie są drewniane meble z epoki oraz kilka różnej wielkości mis.
Komnata Myśliwska
Komnata Myśliwska położona jest na wyższej kondygnacji. Według przekazów pomieszczenie to było pierwszym, do którego wprowadzano gości. Komnata swoją nazwę wzięła od licznych poroży zdobiących ściany pomieszczenia, a pochodzących z polowań, którym średniowieczne rycerstwo, a także władcy z lubością się oddawali.
Na ścianach komnaty znajdują się kopie obrazów Jana Matejki. Są to: „Bitwa pod Grunwaldem”, a także portret Króla Kazimierza III Wielkiego. Kominek widoczny w rogu pomieszczenia został zrekonstruowany na podstawie znalezisk archeologicznych. Można na nim podziwiać znaki łosia, dzika, jelenia oraz niedźwiedzia, które miały symbolizować polowanie.
Komnata Rycerska
Następną w kolejności i jednocześnie największą z komnat jest Komnata Rycerska. W tym pomieszczeniu miały miejsce huczne rycerskie biesiady, a także ważne narady polityczne. Wokół stołu biesiadnikom służyli giermkowie, a także służba zamkowa. W rogu pomieszczenia można zobaczyć wykusz zamkowy, który pełnił funkcję zamkowego wychodka. Można go także dojrzeć z zewnątrz zamku jako małą drewnianą dobudówkę (na poniższym zdjęciu w centralnej części warowni).
W komnacie jest wystawiona kolekcja zbroi rycerskich. Głównie są to pełne zbroje płytowe, charakterystyczne dla XV wieku, oraz zbroja kolcza (kolczuga) używana przez średniowieczną piechotę. Częścią wystawy jest także zbroja typu wschodniego używana w Imperium Osmanskim (na niej wygrawerowano Szachadę, widoczną na szyszaku, nosalu, kirysie oraz tarczy), oraz pancerze używane przez Ciężkozbrojną Jazdę Husarską. Wśród nich wyróżnia się zbroja karacenowa, usytuowana pomiędzy pancerzami jeźdźców husarskich. Noszona była przez dowódców Chorągwi husarskich, Hetmanów Wielkich Koronnych oraz Litewskich. Podziwiając zbroje karacenową w jej „ręce” można dostrzec buławę, która pełniła rolę symbolu władzy hetmańskiej.
W zbrojowni znajdują się: pas cnoty, który miał być noszony przez żonę w czasie kiedy jej mąż przebywał na dalekich wyprawach wojennych. Miało to zapobiec zdradzie małżeńskiej. Wystawiona również jest maska głupoty, zakładana przestępcom na głowę w celu ich ośmieszenia. Widoczne są także skarbonka w kształcie świątyni, topory używane przez piechotę, rapier używany w Europie Zachodniej od XVI wieku, jednoręczny miecz średniowieczny, a także nadziak używany w Polsce od XV do pierwszej połowy XVII wieku.
Na parapecie naprzeciwko stołu można dojrzeć kamienne kule armatnie stosowane do wieku XVI, oraz tarcze typu wschodniego. Ponadto, w rogu pomieszczenia, można obejrzeć zbroję używaną w Imperium Osmańskim oraz pistolety skałkowe z XVII wieku.
Taras widokowy
Na tym samym poziomie, ale po przeciwnej stronie korytarza udostępniono całkiem spory taras będący świetnym punktem widokowym na okolicę. Można dostrzec m.in. pobliski zamek w Mirowie.
W zamku w Bobolicach znajdziemy jeszcze komnatę, w której prezentowane są monety i medale z epoki. Jeżeli dobrze pamiętam, były też stare dokumenty. Ostatnim pomieszczeniem jest zamkowa kaplica. Jest to niewielkich rozmiarów komnata u szczytu schodów. Co prawda schodami można teoretycznie wejść jeszcze wyżej, ale ta przestrzeń nie jest oficjalnie udostępniona zwiedzającym.
Galeria zdjęć zamku
Film
Historia zamku w Bobolicach
Budowę zamku w Bobolicach zainicjował król Polski Kazimierz III Wielki w połowie XIV wieku, w celu zabezpieczenie granic Królestwa Polskiego. Jak już wspomniałem zamek w Bobolicach, podobnie jak sąsiednie warownie, był częścią systemu obronnego znanego jako Orle Gniazda.
Pierwotnie zamek pełnił funkcję strażnicy granicznej, mającej za zadanie chronić południowo-zachodnie rubieże Królestwa Polskiego przed najazdami czeskimi i śląskimi. Bobolice, z ich strategicznie położonym zamkiem, odgrywały bardzo ważną rolę w systemie obronnym regionu. Warownia była potężnie ufortyfikowana, z wysokimi murami, głęboką fosą i wieżami, które umożliwiały skuteczną obronę przed najeźdźcami.
Według podań w XV wieku zamek przeszedł w ręce rodziny Szafrańców, która przekształciła go w wygodną rezydencję, zachowując jednak jego obronny charakter. Podczas wojen husyckich w pierwszej połowie XV wieku zamek odegrał istotną rolę jako schronienie dla okolicznej ludności oraz punkt oporu przeciwko najeźdźcom.
W XVI i XVII wieku zamek w Bobolicach stopniowo tracił na znaczeniu militarnym, a jego funkcje obronne zaczęły ustępować miejsca funkcjom mieszkalnym. W tym okresie dokonano wielu przekształceń architektonicznych, mających na celu zwiększenie komfortu życia mieszkańców. Niestety, wojny i konflikty zbrojne, takie jak najazd Szwedów w latach 1655-1660, znany jako „potop szwedzki”, przyczyniły się do stopniowego upadku zamku. Szwedzi złupili i zdewastowali zamek, co zapoczątkowało jego powolne popadanie w ruinę.
W XVIII wieku zamek był już w stanie zaawansowanej ruiny. Warownia stała się nieużywana i opuszczona. Okoliczna ludność zaczęła wykorzystywać kamień z ruin zamku do budowy własnych domów i innych obiektów, co przyspieszyło proces destrukcji.
Zamek w Bobolicach, historia współczesna
Przez kolejne stulecia popadał w ruinę, aż do XX wieku, kiedy to prywatni właściciele zaczęli myśleć o jego odbudowie. Proces rekonstrukcji rozpoczął się w 1999 roku z inicjatywy rodziny Laseckich. Niestety, ze względu na brak źródeł mówiących o rzeczywistym wyglądzie zamku w średniowieczu, jego obecny wygląd jest w dużej mierze wizją projektanta.
Odbudowa zamku w Bobolicach. Poniżej zdjęcia z sierpnia 2007 roku oraz dla porównania z maj 2024 roku.
Informacje praktyczne
Tabela z cenami biletów, jakie trzeba zapłacić za możliwość wejścia na błonia zamku w Mirowie lub Bobolicach, oraz w zestawie razem z możliwością wejścia do zamków. Cennik obowiązywał w maju 2024 r.
| Bilet | Normalny | Ulgowy | Normalny | Ulgowy | |
| 1. | Zespół Błoń Zamkowych | 20 zł | 18 zł | 30 zł | 26 zł |
| Zamek Bobolice | 10 zł | 8 zł | |||
| 2. | Zespół Błoń Zamkowych | 20 zł | 18 zł | 40 zł | 34 zł |
| Zamek Bobolice | 10 zł | 8 zł | |||
| Zamek Mirów (tylko dziedziniec zamkowy) | 10 zł | 8 zł | |||
| 3. | Zespół Błoń Zamkowych | 20 zł | 18 zł | 20 zł | 18 zł |
Adres: Zamek w Bobolicach, Bobolice 1, 42-320 Bobolice
Godziny otwarcia w sezonie letnim: 10-18.
